MADERA – jedni nazywają ją Krainą Wiecznej Wiosny, inni rajskim ogrodem. Słowa i tak mogą nie oddać jej wyjątkowej atmosfery i piękna; niesamowite cuda przyrody i przyjemny, umiarkowany klimat pozwalają na spędzenie tu błogich chwil praktycznie o każdej porze roku. Sympatyków folwarcznego Klubu Wina, którzy właśnie teraz goszczą na wyspie, skusiło unikatowe w skali świata wino – Madera.

MADERA w Polsce niewątpliwie kojarzy się z wakacjami. Największa z należącego do Portugalii archipelagu czterech wysp fanom piłki nożnej znana jest jako ojczyzna Cristiana Ronaldo. Rzadko pamiętamy, że zamieszkał tutaj król Polski i Węgier Władysław III Warneńczyk po bitwie pod Warną, i że na początku lat 30-tych XX wieku imieniny podczas czteromiesięcznego pobytu obchodził na wyspie Józef Piłsudski.

Podobno na Maderę przyszło z Polski tyle kartek z życzeniami, że tutejsza poczta musiała przyjąć dodatkowe osoby do pracy 🙂

Madera – wino, zdolna do leżakowania niemal w nieskończoność, jest wyjątkowym trunkiem. Jego obecna postać pojawiła się przypadkowo w XV i XVI wieku, kiedy była… balastem dla statków! Nagle okazało się, że jakość wina poprawiła się po miesiącach spędzonych na morzu i cieple okolic równika 🙂

Madera jest winem unikatowym – powstaje niestosowaną już nigdzie indziej metodą – zatrzymania fermentacji poprzez dodanie winiaku (to akurat zbliża je do innych win wzmacnianych – porto i sherry), a następnie podgrzewania wina w trakcie dojrzewania, aby je utlenić i uodpornić na działanie czasu. Pierwotnym celem było uzdatnienie wina do transportu na duże odległości – czyli do kolonii. W związku z tym madera w smaku nie przypomina żadnego wina – pełna jest nut karmelowych, orzechowych, dębowych, korzennych – w zasadzie nie smakuje owocami, tak jak ogromna większość innych win białych i czerwonych.

Uprawa winorośli na wyspie to również unikalna historia. Ze względu na ukształtowanie terenu winorośla uprawia się głównie w systemie tarasowym. Łącznie składają się na 400 ha powierzchni uprawianej przez… 1200 winogrodników – na jednego przypada zwykle 0,2 ha, a najmniejszy z nich uprawia 3 krzewy! Jedynie dwóch producentów madery posiada własne winnice, z których każda ma nieco ponad 2 hektary. Producentów na wyspie jest… ośmiu, od siedmiu możemy już kupić wina! Główne odmiany winorośli to Tinta Negra, Sercial, Verdelho, Terrantez, Bual oraz Malvasia (Malmsey) – przybliżymy je przy okazji kolejnego wpisu obejmującego degustację tutejszych win 🙂

Najmłodsza madera może pojawić się na rynku dopiero po 3 latach. Na etykiecie znajdziecie oznaczenia: 5, 10, 15, 20 i 30, 40 i od dwóch miesięcy także 50 lat (te dwa ostatnie typy są bardzo rzadkie). Kolejna kategoria to colheita albo single harvest – minimum 5 lat starzenia w beczce przed butelkowaniem i najwyższy: frasqueira / vintage – minimum 20 lat w beczce. Całkiem niedawno jeden z producentów zabutelkował rocznik 1930, w beczce zaś leżakuje jeszcze… rok 1795! Długowieczność tych win jest legendarna….

Winiarnia Blandy’s

Blandy’s Madeira jest rodzinnym biznesem o ponad 200-letnim doświadczeniu w produkcji madery. Już w roku 1811 John Blandy wraz z braćmi Thomasem i Georgem założył firmę i rozpoczął produkcję wina Madeira. Syn Johna Blandy’ego, Charles kupił w 1840 r. „The Blandy Wine Lodges” w Funchal, znany również jako Adegas de São Francisco.

Podczas plagi mączniaka w 1852 roku Charles Blandy przewidująco zakupił odpowiednio dużą ilość starego wina na wyspie, zapewniając swojej firmie zdolność dalszego handlowania maderą.

W 1925 roku rodzina Blandy’s zdecydowała się dołączyć do grupy firm winiarskich o nazwie Madeira Wine Company połączonych w jeden organizm w celu zmaksymalizowania globalnej ekspozycji i zminimalizowania kosztów ogólnych w czasach, gdy eksport wina przeżywał ciężkie czasy. Pod przewodnictwem rodziny Blandy’s związek ten przetrwał trudny okres, podczas gdy szereg indywidualnie zarządzanych firm przepadło z kretesem.

Od 1989 roku datuje się współpraca Blandy’s ze znanym producentem porto – rodziną Symington, której zaproponowano trwające do dziś partnerstwo w nowo nazwanej firmie Madeira Wine Company.

W roku 2000 Blandy’s Madeira Wine Company wypuściła na rynek wysokiej jakości sześcioletnią maderę rocznikową z odmiany malmsey. Z racji swego młodego, jak na maderę wieku, jej cena nie była wygórowana, co czyniło wino przystępnym dla szerszego kręgu konsumentów. Była to pierwsza rocznikowa madera na rynku, poza bardzo drogimi, rzadkimi, długo dojrzewającymi i bardzo ekskluzywnymi winami dostępnymi do tej pory.

Blandy’s Wine Lodge

Odwiedziliśmy Blandy’s Wine Lodge przy Avenida Arriaga w stolicy wyspy, Funchal. W odpowiednim mikroklimacie starzeje się tutaj najlepsza Madera w ponad 650 beczkach i kadziach.

We wschodnim magazynie przechowywane są wina z 1920 roku, a prywatna rodzinna kolekcja vintage przechowywana jest w grubych kamiennych ścianach, w piwniczce poniżej parteru.

W muzeum znajdują się artefakty, w tym listy od Sir. Winstona Churchilla, monety z banku Blandy’s i najstarszy drewniany lagar na wyspie, pochodzący z XVII wieku.

Murale autorstwa znanego niemieckiego artysty Maxa Römera ilustrują tradycyjne zbiory na Maderze w głównej sali degustacyjnej, w której przechowywana jest szeroka gama win firmy.

Oczywiście degustowaliśmy wino 🙂 Wrażenia przedstawimy w kolejnym wpisie.

Folwark Stara Winiarnia zaprasza do Mszany Dolnej na cykliczne spotkania z winem i whisky!